مقدمه
تنوع بسیار گسترده در انواع شیرآلات و مزیت‌های متفاوتی که هر کدام دارند باعث شده تا از شیرآلات استفاده‌های گسترده‌‌ای به ویژه در صنعت شود. یکی از انواع شیرآلات پرکاربرد، شیرهای پروانه ای می‌باشد که دارای انواع متفاوتی است. شیرهای پروانه ای در انواع شیر پروانه ای فلنجی (Both Flanged Ends)، شیر پروانه ای ویفر (Wafer Type Ends)، شیر پروانه ای لاگ (Lug Type Ends) و شیر پروانه ای جوشی (Butt Welded Types Ends) موجود می‌باشند. در این مقاله قصد داریم در مورد ساختار و انواع مزایا و کاربرد شیرپروانه‌‌ای از نوع لاگ صحبت کنیم، تا در انتخاب و استفاده از این شیر موفق‌تر عمل کنیم.
چرا شیر پروانه ای لاگ پرکاربرد است؟
همواره در صنایع با حجم زیادی از انواع سیالات مواجه هستیم، وجود یک سیستم هدفمند با کارایی بالا برای انتقال سیالات با حجم بسیار زیاد یک نیاز ضروری است که نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد. این چالش به ویژه در صنایع بزرگی مانند صنایع نفت، گاز، نیروگاهی و پتروشیمی به چشم می‌خورد. در صنایع بزرگ برای انتقال سیالات از سیستم‌های پایپینگ قدرتمند در سایزهای بزرگ استفاده می‌شود. اما نیاز است تا در حجم بزرگ نیز کنترل ویژه‌‌ای روی انتقال سیالات وجود داشته باشد. بنابراین وجود شیرآلاتی که بتواند در حجم بالا کارایی لازم را داشته و کنترل انتقال سیالات را بهبود بخشد، بسیار حس می‌شود. استفاده از شیرپروانه‌‌ای به ویژه شیر پروانه ای لاگ ( باترفلای ولو لاگ ) با توجه به ساختار ویژه‌‌ای که دارد، در این گونه موارد بسیار مفید به نظر می‌رسد. در ادامه راجع به ساختار و ویژگی‌های منحصر به فرد این شیر بیشتر صحبت می‌کنیم.
تشریح ساختار و عملکرد شیر پروانه ای لاگ
نام شیر پروانه ای که در زبان لاتین به آن Butterfly Valve می‌گویند، اشاره به ساختار خاص شیر دارد. این نوع شیر کنترل سیالات را با یک دیسکی در مرکز لوله انجام می‌دهد، این دیسک حالت مدور داشته و به پروانه شباهت‌هایی دارد، دلیل نامگذاری شیر پروانهای، همین ساختار جالب و در عین حال کاربردی دیسک می‌باشد. دیسک گردانی که در این نوع شیر وجود دارد می‌تواند حول یک محور با زاویه 90 درجه بچرخد و جریان سیالات را کنترل کند. سرعت شیر لاگ در باز و بسته کردن جریان سیال منحصر به فرد می‌باشد، درواقع این شیر تنها به یک چرخش 90 درجه‌‌ای نیاز دارد تا مسیر را مسدود یا باز کند، به همین دلیل شیر لاگ در صنعت پرکاربرد شده است.
به نوع شیر پروانه ای لاگ، شیر پروانه ای دور سوراخ و همچنین شیر پروانه ای بدون فلنج انتهای خط ( Lug Type ) نیز گفته می‌شود. شیر لاگ دارای سوراخ‌هایی می‌باشد که به شیر کمک می‌کند در انتهای خط و با وجود یک فلنج قابلیت استفاده داشته باشد. طراحی خاصی که این شیر دارد باعث شده تا پروانه در هنگامی که شیر باز است، به طور كامل در وسط قرار گیرد و بهترین وضعیت را برای عبور جریان سیال فراهم کند به طوری که سیال با كمترین افت فشار از شیر عبور کند. این مزیت نیز یکی دیگر دلایل استفاده از شیر لاگ در صنعت می‌باشد.
از طرفی دیگر با توجه به ساده بودن ساختار و نحوه عملکرد شیر آلات لاگ، در صورتی که در هنگام استفاده هر گونه خرابی یا مشکلی برای شیر پیش آمد، می‌توان به راحتی آن را تعمیر و یا حتی تعویض کرد. هر چند عمر مفید این گونه شیر‌ها بسیار زیاد می‌باشد.
شیر پروانه ای لاگ مجهز به موتور گیربکسی
همانطور که گفتیم استفاده از شیر پروانه ای لاگ در سایزهای بزرگ رایج است. با توجه به این که متناسب با افزایش سایز شیر، قطر دیسک نیز افزایش می‌یابد، برای داشتن بهترین عملکرد، شیر در سایز بزرگ نیاز به یک سیستم موتور گیربکسی دارد. این موتور گیربکسی در سایزهای بزرگ شیر لاگ طراحی شده و روی بدنه شیر نصب می‌شود و با کمک آن گردش دیسک پروانهای انجام می‌پذیرد.
تفاوت شیر پروانه ای لاگ و شیر پروانه ای ویفری
با وجود شباهت‌های بسیاری که بین شیر لاگ و ویفری وجود دارد از لحاظ فنی این دو نوع شیر دارای تفاوت‌هایی باهم هستند. در بدنه شیر لاگ سوراخ‌هایی وجود دارد که این سوراخ‌ها کمک می‌کنند تا شیر قابلیت اتصال به انواع فلنج‌‌ها را داشته باشد. با دقت در طراحی شیر لاگ متوجه این موضوع می‌شویم که نقاط اتصال در حاشیه شیر لاگ قرار گرفته است، لاگ‌ها محل‌های اتصال برای پیچ‌های خط لوله و بدنه شیر هستند، درواقع همین اتصالات برآمده در اطراف بدنه شیر با نام لاگ شناخته می‌شود.
شیر لاگ نسبت به انواع ویفری دارای اتصالات بهتری است، داشتن این مزیت کمک می‌کند تا شیر لاگ بهتر بتواند فشار‌های بالایی از سیال را تحمل کند.
کاربرد گسترده شیر پروانه ای لاگ
از شیر پروانه ای لاگ در صنعت، شبکه آتش‌نشانی، تصفیه خانه آب، فاضلاب، کشاورزی، موتورخانه، شبکه توزیع، انتقال آب استفاده می‌شود و مواردی مانند آب گرم، روغن، آب دریا، آب آشامیدنی، فاضلاب، آب خام، از جمله سیالاتی می‌باشند که برای انتقال آن‌ها از شیر پروانه ای نوع لاگ استفاده می‌شود با توجه به توانایی تطبیق پذیری بالایی که این نوع شیر دارد، در انتقال طیف گسترده‌‌ای از سیالات ( سیالات گازی تا مایع ) می‌توان از شیر لاگ استفاده کرد.
مزایا
همانطور که در بالا اشاره شد شیر آلات لاگ استفاده گسترده‌‌ای در صنعت دارند. سرعت بالا در باز و بسته کردن جریان سیال و عبور سیالات بدون افت فشار از مزایایی بود که در بالا به آن اشاره شد اما آیا این شیر مزایای دیگری نیز دارد؟
- اولین و مهم‌ترین مزیتی که جدای از مزیت‌های نام برده شده می‌توان بیان کرد، کم حجم بودن شیر است که این مزیت باعث شده تا فضای بسیار کمتری را اشغال کند.
- نکته دومی که راجع به شیر لاگ باید بیان نمود وزن کم این شیر می‌باشد که باعث شده حمل و نقل و نصب و تعمیر آن به سادگی صورت پذیرد.
- از طرفی دیگر با توجه به طول عمر بالایی که شیر پروانه ای لاگ دارد، خرابی و سایر مشکلاتی که در شیر آلات دیگر مشاهده می‌شود در این نوع شیر کمتر اتفاق می‌افتد، بنابراین هزینه نگهداری کمی دارد.
محصولات مرتبط :
- شیر پروانه ای ابرو یا باترفلای ولو ابرو
- شیر پروانه ای استیل یا باترفلای ولو استیل
- شیر پروانه اورتون یا باترفلای ولو اورتون
مقالات مرتبط :
