به مقاطع توخالی که استوانه‌ای شکل هستند و برای انتقال سیالات، گازها و… از آن استفاده می‌گردد، لوله گفته می‌شود. لوله‌ها انواع مختلفی دارند؛ شیشه، پلاستیک، فلزات، فایبرگلاس از انواع بسیار پرکاربرد آن ها می‌باشد و در صنایع مختلف به کار برده می‌شوند. یکی از انواع مختلف فلزی لوله‌ها، لوله فولادی می‌باشد که به سبب ویژگی های منحصر به فردی که دارند در صنایع حساس مورد استفاده فراوان قرار می‌گیرند.
دهه 1800 میلادی این نوع لوله‌ها وارد صنایع مختلف شدند. امکان تولید لوله‌های فولادی در قطرهای بزرگ سبب شد تا در لوله‌کشی‌های شهری و فاضلاب به وفور مورد استفاده قرار بگیرند. لوله‌های فولادی نسبت به لوله‌های آهنی از دوام بیشتری برخوردار هستند؛ زیرا در تهیه این نوع لوله‌ها از آلیاژ فلزات مختلفی همچون آلومینیوم استفاده شده است. از فلز روی برای روکش داخلی لوله‌های فولادی استفاده می‌شود؛ سمی نبودن روی برای انسان، سبب شده است تا برای انتقال آب آشامیدنی از این نوع لوله‌ها استفاده گردد.
در ادامه این مطلب، بیشتر به مطالب مرتبط با لوله‌های فولادی خواهیم پرداخت.
لوله فولادی
لوله فولادی چه خاصیت‌هایی دارد؟
برای تهیه لوله فولادی از آلیاژهای آهن و دیگر فلزها همچون منگنز و آلومینیوم استفاده می‌شود. این لوله‌ها به دلیل ساختار خود استحکام و عمری مناسبی دارند و نسبت به لوله‌هایی که از آهن ساخته می‌شوند، بسیار بادوام‌تر هستند.
در طول سال‌های متمادی که از این لوله‌ها در مصارف مختلف استفاده می‌شود، عمر تقریبی این لوله‌ها را 25 تا 50 سال تخمین زده‌اند.
فلز روی که برای روکش این نوع لوله‌ها استفاده می‌شود، پس از مدتی که در معرض آب و مایعات قرار می‌گیرد به مرور پوسیده شده و از بین می‌رود و خطوط لوله نیازمند بازدید و در صورت لزوم تعویض خواهند بود.
لوله‌های فولادی نیز خود به چند نوع تقسیم می‌شوند.
- کربن استیل (Carbon Steel)
- آلیاژی (Alloy Steel)
- استیل ضد زنگ (Stainless Steel)
هر کدام از انواع ذکر شده لوله فولادی استفاده های متفاوتی دارند؛ به عنوان مثال از کربن استیل در لوله های گاز استفاده می شود.
لوله‌های کربن‌دار
کاربرد لوله‌های فولادی چیست؟
لوله‌های فولادی در صنایع بسیار متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرند از جمله: لوازم‌خانگی، خودروسازی و موتورسیکلت، لوله گاز، لوله بویلر در سیستم‌های تصفیه آب، کشتی‌سازی، بنادر، داربست‌ها، کشاورزی، معدن، صنایع هواپیمایی، لوله رادیاتورهای منازل و ادارات، مشعل، صنایع مبلمان و بسیاری از صنایع دیگر.
مهم‌ترین استفاده این لوله‌ها، صنایع صنعتی و پالایشگاهی می‌باشد.
سطح بیرونی لوله‌های فولادی به دلیل استیل بودن آن بسیار زیبا هستند؛ از این رو در سازه‌های فلزی در محل‌های پرتردد مانند ایستگاه‌های اتوبوس و قطار، پل روگذر عابر پیاده و سالن‌های انتظار پایانه‌ها، از لوله‌های فولادی استفاده می‌شود.
سایز لوله فولادی نیز با در نظر داشتن محل استفاده آن متغیر است و متناسب با صنایع تولید می‌گردد.
جنس داخلی این لوله‌ها از روی می‌باشد
از چه روش‌هایی برای تولید لوله فولادی استفاده می‌شود؟
دو روش کلی برای ساخت لوله‌های فولادی وجود دارد که هرکدام را به اختصار بیان می‌کنیم.
-
جوشی یا درزدار:
ورق‌های فولادی را در این روش به شکل لوله شکل می دهند و سپس لبه این ورق‌ها را به هم جوش می‌زنند و بدین صورت لوله‌های درزدار تولید می‌شوند.
این لوله‌ها در قطرهای مختلف تولید می‌شوند؛ خطوط انتقال گاز و مایعات، اسکلت ساختمان و کشتی‌سازی از صنایعی هستند که بسیار از لوله‌های فولادی درزدار با قطرهای مختلف، بهره می‌برند.
-
بدون درز:
لوله فولادی بدون درز، جوشکاری ندارد و میل‌گردهای گداخته شده را به روش سنبه کاری چرخشی، به صورت لوله شکل‌دهی نموده و لوله فولادی تولید می‌کنند.
از این لوله‌ها به دلیل قطر کوچک و کیفیت ساخت بالا و مناسب، در صنایع پتروشیمی، خودروسازی، هواپیمایی و… استفاده می‌شود.
استیل کربن
مزایای استفاده از لوله فولادی
لوله‌های فولادی نسبت به دیگر انواع لوله‌ها و به‌خصوص لوله‌های آهنی، مزایایی دارند که به ذکر چند مورد از آن ها می‌پردازیم.
- دوام و عمر بالا در حدود 50 سال (آب و هوای محیط نیز بر عمر لوله‌ها مؤثر هستند)
- امکان بهره گیری از روش‌های گوناگون برای جلوگیری از پوسیدگی
- امکان تولید در ضخامت و قطرهای مختلف در ابعاد وسیع
- بازیافت و ذوب پس از مصرف
- مقاومت بالا در برابر فشار و دما
سخن پایانی
لوله فولادی یکی از پرکاربردترین و بادوام‌ترین لوله‌ها می‌باشد که در صنایع متنوعی همچون هوافضا، کشتی‌سازی، اسکلت ساختمان، صنایع مبلمان، لوله‌کشی ساختمان و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این مطلب تلاش نمودیم تا هرچه بیشتر شما را با لوله فولادی و مزیت‌های آن آشنا سازیم.