شیرهای بشقابی یک نمونه از شیر هایی با وضعیت حرکت خطی است که برای توقف جریان یا راه اندازی و تنظیم کردن جریان یک سیال به کار می رود. دیسک می تواند شیر بشقابی را به طور کامل از مسیر جریان خارج کند یا می تواند مسیر جریان را به طور کامل ببندد. در هنگام باز و بسته شدن دریچه، دیسک به صورت عمود بر روی نشیمن حرکت می کند. این نحوه حرکت موجب ایجاد شدن فضای حلقوی میان دیسک و حلقه نشیمنگاه می شود که زمان بسته شدن وضعیت دریچه کم کم بسته می شود. این مکانیزم عملکرد انواع شیرهای بشقابی به طور کلی است.
شماتیک ساختمان شیر بشقابی
بررسی شیر بشقابی
نشت کردن سیال به بیرون از قسمت نشیمنگاه شیر بشقابی به نسبت شیر دروازه خیلی کمتر است، عمدتاً به دلیل تماس زاویه راست بین دیسک و حلقه نشیمنگاه است، که باعث می شود اتصال بین نشیمنگاه و دیسک محکم تر شود. تصویر شیر بشقابی در نمودار بالا نشان دهنده نحوه عملکرد انواع شیرهای بشقابی است. تصویر همچنین جهت جریان را نشان می دهد.
انواع دیسک شیر بشقابی
شیر بشقابی در انواع مختلفی از مدل های قرار گیری دیسک موجود است. پرکاربردترین طرح‌های دیسک در زیر فهرست شده‌اند.
- نوع توپی
- مدل سوزنی
- نوع مرکب
مدل های شیر بشقابی با دیسک توپی در سیستم های کم فشار و دمای پایین استفاده می شوند. این مدل ها قادر به مهار جریان هستند؛ اما در اصل برای توقف و شروع جریان استفاده می شوند.
طراحی انواع شیرهای بشقابی با دیسک سوزنی در مقایسه با طراحی دیسک توپی یا ترکیبی، فشار بهتری را ارائه می دهد. انواع گسترده ای از دیسک های پلاگین بلند و مخروطی برای مطابقت با شرایط جریان مختلف موجود است. دیسک ترکیب برای دستیابی به قطع جریان بهتر است.
انواع شیرهای بشقابی بسته به نوع بدنه
در بین شیر های بشقابی سه نوع دریچه وجود دارد.
- Z ولو
- Y ولو
- Angle ولو
Z ولو
در میان انواع شیرهای بشقابی، نوع Z ولو ساده ترین و رایج ترین نوع بدنه است. پارتیشن Z شکل، داخل بدنه کروی شامل نشیمنگاه است. آرایش افقی نشیمنگاه به ساقه و دیسک اجازه می دهد تا عمود بر محور لوله حرکت کنند و در نتیجه فشار بسیار زیادی از دست می رود. نشیمن سوپاپ به راحتی از طریق کاپوت که به دهانه بزرگی در بالای بدنه سوپاپ متصل است، قابل دسترسی است. ساقه مانند یک دریچه دروازه از داخل کاپوت عبور می کند. این طراحی ساخت، نصب و تعمیر را ساده می کند. این نوع از شیر در بین انواع شیرهای بشقابی در جاهایی استفاده می شود که افت فشار نگران کننده نیست و نیاز به دریچه گاز است.
شیرهای بشقابی با مدل Z ولو
Y ولو
طراحی مدل Y ولو راه حلی برای مشکل افت فشار بالا در شیرهای نوع Z است. در این نوع، نشیمنگاه و ساقه تقریباً 45 درجه نسبت به محور لوله زاویه دارند. شیرهای بدنه Y در فشار بالا و سایر خدمات حیاتی که مربوط به افت فشار هستند، استفاده می شوند.
شیرهای بشقابی با مدل Y ولو
Angle ولو
در بین انواع شیرهای بشقابی، شیرهای Angle ولو را می توان در شرایطی که جریان نوسان دارد استفاده کرد زیرا این شیر ها قادر هستند که اثرات شل شدن را کنترل کنند. شیرهای Angle ولو بدون استفاده از زانویی و یک جوش لوله اضافی، جهت جریان را 90 درجه می چرخاند.
شیرهای بشقابی با مدل Angle ولو
کاربرد شیرهای بشقابی
انواع شیرهای بشقابی در سیستم هایی استفاده می‌شوند که کنترل جریان مورد نیاز است و انسداد نشتی نیز مهم است. زمانی از این شیرها استفاده می شود که انسداد نشت و ایمنی نگرانی اصلی است. در غیر این صورت می توانید از شیر دروازه برای تخلیه و هواکش استفاده کنید. می توان از آن در صنایع غذایی، آب و فاضلاب، صنایع شیمیایی، سیستم های تصفیه هوا، سیستم های روغن روان کننده و تقریباً تمام خدماتی که افت فشار مشکلی ندارد استفاده کرد. از انواع شیرهای بشقابی به عنوان شیر کنترل اتوماتیک نیز استفاده می شود، اما در این حالت، ساقه شیر به جای رزوه، ساقه ای صاف است و با عمل بالابرنده مجموعه محرک باز و بسته می شود.
مزایای شیرهای بشقابی
این شیرها در مقایسه با شیر دروازه، در هنگام قطع کردن بهتر عمل می کند. برای عملیات مکرر خوب است زیرا هیچ دلیلی برای سایش نشیمن و دیسک وجود ندارد. انواع شیرهای بشقابی بسیار راحت تعمیر می شوند؛ زیرا از بالای شیر می توان به نشیمن و دیسک دسترسی داشت.
