اگر اندکی با شیرآلات آشنایی داشته باشد، احتمالا با شیرهای توپی که یکی از رایج ترین انواع شیرهای موجود است، آشنا هستید. شیر توپی معمولا با چرخش نود درجه، باز و بسته می شوند. این شیر در وسط لوله ها برای کنترل جریان قرار می گیرد. این شیرها بخاطر دوام بالای خود معروف می باشند. این شیرها فوق العاده کاربردی هستند ولی همیشه کنترل بسیار دقیقی را ارائه نمی دهند. این شیرها نسبت به سایر شیرها در محیط های آلوده مقاوم تر هستند.

نحوه کار شیر توپی

شیرآلات توپی دارای یک توپ سوراخ دار و همین طور توانایی چرخش است. اگر حفره ی داخل توپ با جریان سیال در یک راستا قرار بگیرد شیر باز است و اگر شیر را نود درجه بچرخانیم، شیر بسته خواهد شد.  این شیر می تواند دو طرفه، سه طرفه یا حتی چهار طرفه باشد. اکثریت دو طرفه هستند و به صورت دستی با یک اهرم کار می کنند. برخی از آنها مجهز به گیربکس هستند.

مزایا این شیر فوق العاده کاربردی

• با نود درجه چرخش باز و بسته می شوند.
• طراحی جمع و جوری دارند.
• نگهداری آسان و قیمت مقرون به صرفه ای دارند.
• افت فشار در آن ها کم است و ظرفیت جریان در آنها بالاست.
• وزن و حجم نسبتا کمی دارند.
• دربرابر فشار بالا مقاومت می کنند.
• قابل تعمیر در محل هستند.

معایب شیر توپی

• تمیز کردن آن ها آسان نیست.
• می تواند به طور کامل باز یا بسته شود و نمی توان آن را نیمه بسته یا نیمه باز گذاشت که همین امر قدرت کنترل آن را پایین را می آورد.

 معرفی انواع شیرهای توپی

بسته به کاربرد، باید تعیین کنید که کدام نوع شیر برای شما مناسب است. شما باید مشخصات مختلفی مانند فشار، اندازه، دما، تعداد پورت ها، مواد بدنه، اتصالات نهایی و تنظیمات را درنظر بگیرید.

• شیر های توپی پورت کامل

این نوع نسبت به انواع دیگر گران تر است و معمولا برای دریچه گاز در سیستم هایی با جریانِ بالا و فشار کم استفاده می شود.

• شیر توپی با پورت استاندارد

در مقایسه با شیر پورت کامل، این شیر دارای یک پورت و توپ کوچک تر است. ارزان تر هم هستند. اما نسبت به انواع دیگر افت فشار بیشتری دارند. دریچه های پورت استاندارد برای سیستم هایی با ضریب جریان بالا، دقیقا همانند شیرهای پورت کامل، عالی هستند.

• شیرهای توپی شناور

توپ در سیال جاری معلق است. این شیر توپی که بسیار مقرون به صرفه است برای اندازه سوراخ هایی تا ۱۰ اینچ مناسب است: بالا تر از این اندازه شیر نمی تواند مقاومت کرده و به طور ایمن و کارآمد کار کند.

شیرهای توپی از چه موادی ساخته می شوند؟

مواد مختلفی را برای تولید شیر توپی استفاده می کنند. برخی از مواد محبوب تر به شرح زیر است:

PVC

PVC  که با نام پلی وینیل کلراید نیز شناخته می شود، نوعی پلاستیک است که در طراحی شیرهای توپی استفاده می شود. یکی از مزایای پی وی سی انعطاف پذیری بالای آن است، همین ویژگی حرکت راحت تری را برای قطعات شیر توپی فراهم می کند.

برنز و برنج

برنز و برنج برای شیرهای توپی که در سیستم های تحت فشار کم یا متوسط استفاده می شوند،  ایده آل هستند. به علاوه، این مواد در برابر خوردگی مقاوم هستند.

فولاد زنگ نزن

یکی از مواد مهمی که در ساخت خیلی از شیرهای توپی از آن استفاده می کنند،  فولاد زنگ نزن است، زیرا دارای ویژگی های مثبت بسیاری مانند دوام و مقاومت در برابر خوردگی است. شیرهای توپی که از جنس فولاد زنگ نزن هستند،  می توانند در سیستم های ژئوشیمیایی استفاده شوند.

آهن

اگر چه آهن به اندازه پی وی سی انعطاف پذیر نیست، اما در ساخت شیر توپی کاربرد خاص خود را دارد. از آنجایی که آهن می تواند طیف وسیعی از فشارها و دماها را تحمل کند، به عنوان یک ماده محبوب برای ایجاد شیرهای توپی در نظر گرفته می شود.

CPVC (پی وی سی کلرینه)

یک همو پلیمر PVC است که در معرض یک واکنش کلرینگ قرار گرفته است. در واقع آن ماده عملکردی همانند PVC  دارد، ولی می تواند دماهای بالاتر را هم تحمل کند.

کاربردها

• صتعت خودروسازی
• اطفا حریق و آتش نشانی ها
• صنایع پتروشیمی
• صنعت داروسازی
• کشتی ها
• آب و فاضلاب

سخن پایانی

شیر توپی نوعی از انواع شیرهاست که در صنعت کاربرد گسترده ای دارد. انواع مختلفی دارد و بر حسب اندازه و سایز و نوع ماده مصرف شده برای ساخت آن، قیمت های متفاوتی هم دارد. این شیر علاوه بر مزایای فوق العاده خود، معایبی هم دارد.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید.