در حال حاضر انواع مختلفی از شیرآلات همچون گیت ولو و بال ولو در بازار موجود هستند که با یکدیگر تفاوت های بسیاری دارند. تفاوت بال ولو و گیت ولو در چیست؟ شیرهای گیت ولو و بال ولو دو نوع از رایج ترین شیرهای کنترل جریان هستند که با نام های دیگری نیز شناخته می شوند. در ادامه به بررسی تفاوت های این دو نوع شیر با یکدیگر می پردازیم.

آشنایی با بال ولو و گيت ولو

گیت ولو که با نام شیر کشویی یا شیر گیت نیز شناخته می شود، مکانیزمی چرخشی دارد و با چرخش فلکه ای گرد که روی آن قرار دارد، باز و بسته می شود. این فلکه می تواند تا حدود ۳۰ دور بچرخد و طی این چرخش، شیر را کاملاً باز و بسته کند.

بال ولو نیز با نام شیر توپی، شیر دسته گازی و همچنین ربع گرد شناخته می شود. این نوع شیرها دارای یک دسته از جنس فلز یا پلیمر هستند که عملکرد سریعی دارند و با چرخشی در حدود ۹۰ درجه یا به اندازه ربع یک دایره، می توانند شیر را باز و بسته کنند.

حال که این دو نوع شیر را شناختید، زمان آن فرا رسیده است که به طور کامل با تفاوت بال ولو و گیت ولو آشنا شوید.

گیت ولوها مکانیزم چرخشی ۳۶۰ درجه دارند.

مقایسه بال ولو و گیت ولو

برای درک بهتر تفاوت بال ولو و گیت ولو، آن ها را از نظر ظاهر، عملکرد و… مقایسه می کنیم.

مقایسه ظاهری بال ولو و گيت ولو

همانطور که پیش تر اشاره شد؛ گیت ولو دارای یک فلکه گرد است، اما بال ولو دسته دار است. در گیت ولو ها می توان از ۲ پورت استفاده کرد؛ اما بال ولوها این توانایی را دارند که بیش تر از دو پورت داشته باشند. هر دو نوع شیر، ساقه دارند. تفاوت بال ولو و گیت ولو در این است که گیت ولو دارای گیت است، اما در ساختار بال ولو، دوار (به شکل کروی و توپی) به کار رفته است.

مقایسه عملکرد بال ولو و گیت ولو

برای باز و بسته کردن گیت ولو باید فلکه را ۳۶۰ درجه بچرخانیم که این امر، به دلیل برداشته شدن و یا پایین آمدن گیت موجود در این شیرها انجام می شود. در حالی که برای باز و بسته کردن بال ولو باید دسته متصل به ساقه را به اندازه ۹۰ درجه یا ربع دایره بچرخانید. زمانی که دسته با لوله موازی باشد جریان آب باز است اما زمانی که لوله و دسته در حالت عمود و با زاویه ۹۰ درجه نسبت به یکدیگر قرار گیرند، جریان آب بسته می شود.

بال ولوها از گیت ولوها گران تر هستند.

با این اوصاف می توان گفت؛ تفاوت بال ولو و گیت ولو در عملکرد به میزان چرخش دسته های آن ها بستگی دارد. اما شباهت آن ها در این است که هر دو جهت مسدود و باز کردن جریان آب و مایعات مورد استفاده قرار می گیرند.

سایر تفاوت های این دو نوع شیر به شرح زیر هستند:

• گیت ولو برخلاف بال ولو، چکش آب را کاهش می دهد.
• در بال ولوها برخلاف گیت ولوها، باز و بسته بودن شیر با چشم قابل تشخیص است.
• گیت ولو بیشتر از بال ولو در معرض نشت قرار می گیرد.
• جریان عبوری از گیت ولو نسبت به بال ولو بیشتر است.

کاربردهای بال ولو و گيت ولو

از گیت ولو در سیستم لوله کشی قدیمی و مکان هایی که نیازی به باز و بسته کردن مداوم ندارند، استفاده می شود. این درحالی است که بال ولو در سیستم های لوله کشی جدید که شیر به طور مداوم باز و بسته می شود، مورد استفاده قرار می گیرد. تفاوت بال ولو و گیت ولو از نظر کاربرد بسیار گسترده است، که برخی دیگر از آن ها عبارت اند از:

• گیت ولو برای مواردی همچون دوغاب کاری و مایعاتی با گرانروی زیاد مناسب است؛ چون راحت تر تمیز می شود. اما بال ولوها برای این کار مناسب نیستند چون ممکن است دوغاب یا ماده مورد نظر موجب آسیب دیدن توپ های چرخشی موجود در شیر شود.
• گیت ولوها برای استفاده در مکان هایی با درجه حرارت و فشار بالا (مانند معادن، نیروگاه ها) مناسب هستند.
• بال ولو ها برای استفاده در سیستم های ضدحریق کاربرد دارند. توصیه می شود از این شیرها برای تهیه نوشیدنی و برنامه های دارویی و غذایی استفاده نشود، زیرا تمیز کردن آن ها سخت است.
• معمولاً بال ولوها نسبت به گیت ولوها برای نصب به فضای بیشتری نیاز دارند، لذا در زمان استفاده باید به این موضوع توجه کنید.

گیت ولو و بال ولوها از نظر ساختار و عملکرد با یکدیگر متفاوت هستند.

جمع بندی

در این مقاله با تفاوت بال ولو و گیت ولو از نظر ساختار، عملکرد، قیمت و… آشنا شدیم. هر یک از این شیرها دارای کاربردهای خاصی هستند که بهتر است با توجه به کار خود، هر یک از آن ها را انتخاب کنید. توجه داشته باشید که بال ولوها از گیت ولوها گران تر هستند، اما گیت ولوها ماندگاری و طول عمر بیشتری دارند.