مقدمه

بالو ولو یا به عبارتی دیگر شیر توپی به دلیل ساختمان ساده خود، بسیار پرکاربرد است. این شیر از اجزای بسیار ضروری سیستم های لوله کشی است و امروزه کاربرد بال ولو و اهمیت آن در سراسر صنعت نفت و گاز کاملاً مشهود است. مکانیزم عملکرد بال ولو ها به گونه ای طراحی شده است که با گردش یک سیال، جریان قطع یا وصل می شود. امروزه طراحی های متنوع تری برای این نوع شیر انجام می شود که منجر به این شده است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار بگیرند.

اجزای اصلی یک بال ولو

برای بررسی کاربرد بال ولو یک شیر بهتر است ابتدا اجزای آن شیر را بشناسیم. اجزای بال ولو شامل بدنه، توپ، استم، آب بند ها، محافظ استم، بال، تخلیه فشار، سیت اینسرت، نشیمنگاه، درین، ونت و بدنه هستند. دریچه توپ ممکن است به صورت نرم یا فلزی باشد. بال ولو بر اساس کاربرد می تواند چند جهته، دو طرفه یا یک طرفه باشد؛ این بستگی به تعداد پورت ها و نشیمنگاه های سوپاپ دارد. کاربرد بال ولو نوع ان را تعیین می کند. آب بندی استم به وسیله پیچ و مهره و O-ring انجام می شود.

کاربرد های بال ولو در صنایع مختلف

مکانیزم عملکرد بال ولو

عملکرد بال ولو بسیار آسان است و هزینه آن بسیار مناسب است. این مورد باعث شده کاربرد بال ولو را در همه جای صنعت ببینید. بال ولو را می توان با آب بندی کردن درست و اصولی حباب، در وضعیت فشار بالا استفاده کرد و باز و بسته کردن آن را به سرعت انجام داد.

نحوه عملکرد بال ولو را در ادامه بررسی می کنیم و به سادگی عملکرد آن پی می بریم؛ مکانیزم ساده آن باعث شده است که کاربرد بال ولو  بالا باشد. توپی که در داخل شیر قرار دارد، زمانی که با دو سمت انتهایی مجرای شیر به صورت تراز در می آید، جریان عبوری به صورت آزادانه از مسیر سیال عبور می کند. زمانی که توپ به طور کامل بر قسمت انتهایی مجرا عمود باشد، شیر به طور کامل مسدود است. اگر مجرا در حالت دیگری قرار داده شود، جریان به مقدار جزئی از آن عبور می کند.

مزایای بال ولو و استفاده های بی شمار آن

کاربرد بال ولو

کاربرد بال ولو در صنایع مختلف به وفور دیده می شود. بال ولو ها را می توان برای انواع مختلف خدمات سیال استفاده کرد، مانند شیرهای توقف روشن/خاموش که با بسته شدن محکم حباب، این عملیات کنترل می شود. شیرالات توپی علاوه بر سیستم های هیدروکربنی، در سیستم هایی که نیاز به کنترل جریان هوا، گاز و بخار دارند نیز قابل استفاده هستند. بال ولو های فلزی در شرایطی که سیستم ها دمای بالا (تا 480 درجه سانتی گراد) و در فشار بالا، نیازمند کنترل جریان هستند، بسیار مفید واقع می شوند. از جمله کاربرد بال ولو در صنایع می توان به استفاده آن در صنایع غذایی، کارخانه های تولید محصولات پلاستیکی، صنایع شیمیایی و دارو سازی و … اشاره کرد. یکی دیگر از مهم ترین کاربرد های بال ولو، استفاده بی شمار آن در لوازم خانگی و لوله کشی های گاز خانگی می باشد.

شیر توپی

مزایای بال ولو

مزایای بی شمار بال ولو باعث شده میزان کاربرد بال ولو نیز بسیار زیاد باشد. در زیر به چند مزیت بال ولو اشاره خواهیم کرد:

1. خروجی بال ولو بدون حباب است.
2. باز و بسته شدن سریع.
3. اندازه کوچک تر از شیر دروازه و وزن سبک تر از شیر دروازه.
4. طراحی چند پورت آن تطبیق پذیری را ارائه می دهد که با دریچه های دروازه یا گلوب در دسترس نیست و تعداد دریچه های مورد نیاز را کاهش می دهد؛ به همین دلیل کاربرد بال ولو بسیار انعطاف پذیر است و جای جای صنعت دیده می شود.
5. شیرهای توپی با کیفیت بالا، خدمات قابل اعتمادی را در کاربردهای فشار بالا و دمای بالا ارائه می دهند.
6. نیروی مورد نیاز برای فعال کردن بال ولو کمتر از نیروی مورد نیاز برای یک دروازه یا یک شیر گلوب است.

معایب بال ولو

بال ولو در کنار مزایای زیادی که دارد، معایبی نیز دارد که باید در انتخاب و کاربرد بال ولو به آن ها دقت کرد.

1. برای کاربردهای دریچه گاز پایدار مناسب نیستند.
2. در دوغاب یا سایر کاربردها، ذرات معلق می توانند ته نشین شوند و در حفره های بدنه گیر کنند و باعث سایش، نشت یا خرابی دریچه شوند.